گیمیفیکیشن چیست؟

گیمیفیکیشن به معنی استفاده از بازی‌ها و تفکرات بازی‌گونه در زمینه‌هایی است که ماهیت بازی ندارند، برای ایجاد تعامل و انگیزه در افراد به منظور رسیدن به اهداف خود است. به طور کلی گیمیفیکیشن ایده‌ای برای استفاده از بازی‌ها و تکنیک‌های بازی برای جلب توجه مخاطب است. ساده‌ترین تعریف گیمیفیکیشن به این صورت است که گیمیفیکیشن یا بازی سازی، هنر تعبیه کردن مکانیزم های بازی در فضاهایی است که به صورت پیش‌فرض برای بازی طراحی نشده‌اند. مفهوم اولیه بازی‌انگاری را می‌توان اینطور بیان کرد: استفاده کردن از انگیزاننده‌های طبیعی برای به حرکت درآوردن مخاطب. از آنجا که یکی از انگیزاننده‌های جذاب برای انسان تفریح و بازی است، این نقطه را می‌توان همان نقطه‌ی آغازین مفهوم بازی انگاری دانست.

معمولا گیمیفیکیشن (gamification) و بازی (game) به اشتباه یکسان تلقی می‌شوند، اما واقعیت این است که این دو مفهوم یکی نیستند. بازی‌ها شکلی از رقابت هستند که در آنها قوانینی برای تعیین مهارت فرد وجود دارد. اما گیمیفیکیشن عناصری از بازی را که بهترین بخش بازی محسوب می‌شود (بخش پاداش و جوایز که به فرد انگیزه می‌دهد) بر فعالیت‌های زندگی واقعی اعمال می‌کند تا فرد برای انجام کارها و رفتارهای خاصی تشویق شود. به طور مثال تا حالا به گوی آبی رنگی که در لینکداین که در صفحه پروفایل شما قرار دارد توجه کرده اید؟ همان عملکردهایی را که شما انجام می دهید تا آن گوی پر شود خود یک گیمیفیکیشن محسوب می شود.

واژه‌ی گیمیفیکیشن (Gamification) برای اولین بار در سال ۲۰۰۲ توسط نیک پلینگ (برنامه‌نویس کامپیوتر و مخترع انگلیسی) ابداع شد، اما تا مدت‌ها به عنوان مفهومی گنگ باقی ماند. این روند ادامه داشت تا سرانجام در سال ۲۰۱۵، این مفهوم رونق پیدا کرد و امروزه هرکسی تقریبا در تمام جنبه‌های زندگی خود از آن استفاده می‌کند. در حال حاضر، بسیاری از کسب‌وکارها در زمینه‌های مختلف از افزایش تعداد کاربران یا مشتریان گرفته تا انگیزه دادن به کارکنان، از گیمیفیکیشن استفاده می‌کنند.

یک مثال قدیمی از گیمیفیکیشن برنامه‌ی پرواز مکرر بودند(ffp) که از آن‌ها به عنوان برنامه‌های وفاداری استفاده می‌کردند. این برنامه‌های وفاداری به شکل مایل‌های پرواز مکرر بودند و به مشتریان در قبال مسافتی که با این خطوط هوایی پرواز می‌کردند امتیازهایی می‌دادند که مشتری می‌توانست در پرواز‌های بعدی آن‌ها را به بلیط تبدیل کند. امروزه ما در زندگی روزمره‌ی خود، با نمونه‌های زیادی از بازی سازی‌ها مواجه می‌شویم: همین که به ما یک بروشور می‌دهند و می‌گویند اگر آن را با خودمان به رستوران ببریم به ما تخفیف خواهند داد، شکل ساده‌ای از بازی سازی محسوب می‌شود.

گیمیفیکیشن از تکنیک های داده محوری بهره می برد که طراحان بازی برای درگیر کردن بازیکنان استفاده می کنند، و آنها را جهت مهیج کردن فعالیت هایی که به کسب و کار شما ارزش می دهند، برای تجارب غیر بازی اعمال می کند. تکنیک‌های گیمیفیکیشن در تلاش برای نفوذ به تمایلات طبیعی مردم مانند مسابقه، موفقیت، نوع دوستی، همکاری اجتماعی و بسیاری دیگر است. کسب‌وکارهای مختلف می‌توانند از گمیفیکیشن با تغییر رفتار کاربران به نفع خود استفاده کنند. یک روش رایج گیمیفیکیشن پاداش دادن به کاربرانی است که کار مورد نظر ما را انجام می‌دهند. پاداش‌ها می‌توانند مدال یا امتیازهایی براساس تخصص و دستاوردهای کاربران باشند.

متخصصان گیمیفیکیشن یا بازی سازی، می‌کوشند ضمن تامین نیاز انسان‌ها به بازی، از این نیاز به نفع کسب و کارها و برای وفادارتر کردن مشتریان و افزایش درگیری ذهنی آنها با برندها، استفاده کنند.

روانشناسی گیمیفیکیشن

گمیفیکیشن شامل تعدادی از مفاهیم رواشناسی شامل انگیزش، رفتار و شخصیت است. تسلط عمیق و درک این مفاهیم یکی از کلیدهای مهم برای اجرای گمیفیکیشن مناسب است.

مزایای گیمیفیکیشن

گمیفیکیشن دارای مزایای بسیاری است و از صنعتی به صنعت دیگر متفاوت است. اصلی‌ترین معیارهای قابل اندازه‌گیری موفقیت در  گیمیفیکیشن عبارتند از: تعامل، نفوذ، وفاداری، زمان صرف شده و ویروسی شدن است.

گیمیفیکیشن چه اهداف بازاریابی را می تواند بر آورده کند؟

 گیمیفیکیشن اساسا در جذب مخاطب و درگیر ساختن وی موثر خواهد بود. ابتدا بیاید این جمله را شفاف تر کنیم. منظور از مشغول کردن مخاطبین این است که سطح شناخت مشتری از سرمایه گذاری عاطفی و رفتاری در تعاملات تجاری خاص. چنین سطح وسیع تعامل مشتری از هیجان و احساس مستقیم داشتن  به برند و یا پیام آن از لحاظ هوش بازاریابی، بازخورد قوی و ارزشمندی محسوب می شود که منجر به موارد ذیل می گردد:

• رضایت
• وفاداری و حفظ آن
• تبلیغ دهان به دهان
• اثربخشی ارتباطات (آگاهی)
• مجزا کردن اطلاعات
• رفتار شناسی از شکایات
• اطلاعات بازاریابی

با توجه به اولویت تعاملات، سازمان ها می توانند در بالاترین سطح مشتریان خود را به اشتراک گذاشتن روند پیشرفت خود و یا دعوت کردن دیگر دوستانشان و دریافت جوایز و مدال ها و … تشویق کنند. این انگیزه ها به بازگشت مجدد مشتری به سایت کمک بسزایی میکند و همچنین باعث وابستگی مثبت با برند، گسترش میزان رضایت از محصول و خدمات ارائه شده و همچنین طولانی شدن این روند از طریق تعامل با آنها می گردند.

مفهوم بازی انگاری را هم اکنون می‌توان در بسیاری از زمینه‌های تجاری و محصولات، آموزشهای اجتماعی، پزشکی، درمان اختلالات فکر و ذهنی، درمان فراموشی یا حتی آموزش‌های نظامی مشاهده کرد، و چیزی که در همه‌ی آنها مشترک می‌باشد سعی در بیشینه کردن یادگیری و درگیر ساختن کاربر با محصول (و یا مفهوم مورد نظر) است. در حقیقت، از بازی انگاری می‌توان جهت ایجاد جذابیت در یادگیری، انجام فرایندهای تکراری یا کارهای غیر جذاب برای مقاصد غیر بازی گونه استفاده‌ی نمود، و این خاصیت را می‌توان مهمترین دلیل فراگیری این زمینه جدید در عرصه‌های مختلف دانست.