اینترنت اشیا به انگلیسی Internet of Things که به صورت مخفف IoT هم نامیده میشود، بهطور کلی اشاره دارد به بسیاری از چیزها شامل اشیا و وسایل محیط پیرامونمان که به شبکه اینترنت متصل شده و بتوان توسط اپلیکیشنهای موجود در تلفن های هوشمند و تبلت کنترل و مدیریت شوند. به صورت خلاصه “اینترنت اشیاء” فناوری مدرنی است که در آن برای هر موجودی (انسان، حیوان و یا اشیاء) قابلیت ارسال داده از طریق شبکههای ارتباطی، اعم از اینترنت یا اینترانت، فراهم میگردد. این مفهوم از سه بخش اصلی اینترنت، خود اشیا و علم تجزیه و تحلیل برای استفاده از دادههای منتقل شده از یک دستگاه به دستگاه دیگر تشکیل شده است.
اینترنت چیزها به زبان ساده، ارتباط سنسورها و دستگاهها با شبکهای است که از طریق آن میتوانند با یکدیگر و با کاربرانشان تعامل کنند. این مفهوم میتواند به سادگی ارتباط یک گوشی هوشمند با تلویزیون باشد یا به پیچیدگی نظارت بر زیرساختهای شهری و ترافیک. از ماشین لباسشویی و یخچال گرفته تا پوشاکمان؛ این شبکه بسیاری از دستگاههای اطراف ما را در برمیگیرد.
اینترنت اشیا مفهومی محاسباتی است برای توصیف آیندهای که در آن اشیای فیزیکی یکی پس از دیگری به اینترنت وصل میشوند و با اشیای دیگر در ارتباط قرار میگیرند. در این تکنولوژی به هر چیز یک شناسه «ID» منحصر به فرد و همچنین یک IP تعلق میگیرد که بتواند دادهها را برای پایگاه داده مشخص شده ارسال کنند.
اصطلاح ” اینترنت اشیا” (IOT) اولین بار توسط کوین اشتون در سال ۱۹۹۹ مطرح گردید. او جهانی را توصیف کرد که در آن هر چیزي، براي خود هویت دیجیتال داشته باشد و به کامپیوترها اجازه دهند آنها را سازماندهی و مدیریت کنند. از دید کوین اشتون “اینترنت اشیا” ابزاری است براي غلبه بر سلطه زمان و مکان. این دیدگاه براي نخستین بار توسط مرکز شناسایی خودکار و نشریات تحلیل بازار مرتبط با آن مشهور گردید. اینترنت در حال حاضر همه مردم را به هم متصل میکند ولی با اینترنت چیزها تمام چیزها به هم متصل میشوند.
بر اساس پیش بینی موسسه گارتنر، در سال ۲۰۱۷ میلادی، حدود هشت میلیارد و چهارصد میلیون وسیله به اینترنت متصل هستند. عددی که نسبت به سال ۲۰۱۶، حدود ۳۰ درصد افزایش نشان میدهد. موسسهی گارتنر پیشبینی میکند که Internet of Things در سال ۲۰۲۰، حدود ۲۰ میلیارد وسیله را پوشش دهد. افزون بر آن، موسسه بین المللی داده (International Data Corporation) در گزارشی اعلام کرده است که کارخانهها و کارگاه های تولیدی تشنه فناوری های اینترنت اشیاء هستند، چرا که آن ها به دنبال افزایش کارآیی و متصل کردن جزیره های اتوماسیونی خود به هم هستند. این موسسه، پیش بینی می کند که بازار اینترنت اشیاء در حوزه تولید که در سال ۲۰۱۳ چیزی بیش از ۴۲ میلیارد دلار بوده تا سال ۲۰۱۸ به ۹۸ میلیارد دلار خواهد رسید. اگر چه کامپیوترها، لپتاپها، موبایلها و ساعتهای هوشمند، در سالهای نخست سهم قابل توجهی از وسایل حاضر در فضای IoT را به خود اختصاص میدهند، اما به تدریج انبوهی وسایل جدید به مجموعه ابزارهای قبلی اضافه خواهد شد.
اینترنت چیزها با توانایی جاسازی سیپییو، حافظه و منابع انرژی میتواند تقریباً همه چیز را با استفاده از برنامهها به شبکه متصل کند. این سیستمها وظیفه جمعآوری اطلاعات، تنظیمات اکوسیستمهای طبیعی و حتی ساختمانها و کارخانهها را دارند. در نتیجه هم چنین کاربردهایی را در زمینههای رصد محیط زیست و برنامه ریزی شهری میتوان پیدا کرد.
به طور کلی اینترنت اشیاء در حوزه های مختلف به کار می رود که در این میان می توان به مدیریت انرژی، پزشکی و مراقبت های بهداشتی، اتوماسیون خانگی و حوزه حمل و نقل اشاره کرد.
در ایران نیز طی سال های گذشته، اینترنت اشیا مورد توجه قرار گرفته است. مرکز تحقیقات مخابرات ایران (پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات) پروژههایی را برای بررسی پیادهسازی فناوری اینترنت چیزها در ایران انجام داده است. یکی از این پروژهها با عنوان «تدوین کسب و کار اینترنت اشیا در کشور» (از تاریخ ۱۰ دی ۱۳۹۳ تا ۱۰ خرداد ۱۳۹۴)، انجام شدهاست. در این پروژه بر اساس تجربیات علمی و عملیاتی کشورهای مختلف در حوزههای حاکمیت،کسب و کار، کاربردها و فناوریها مطالعات اولیه صورت گرفت و نقشه راه ایران با هدف استفاده ایران از فناوریهای نوین نظیر اینترنت چیزها برای افزایش رفاه اقتصادی، کیفیت زندگی و حفاظت از محیط زیست برای رسیدن به چشمانداز اقتصادی ۱۴۰۴ تعیین شد.
همچنین “طرح ملی اینترنت اشیاء” نیز در سال ۹۴ توسط پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات و زیر نظر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به منظور تدوین نقشه راه و ارائه برنامه عملیاتی اینترنت اشیا در کشور، مطرح شد. در پی انجام مراحل طرح مذکور، تصمیم به ایجاد پارک اینترنت اشیا در کشور گرفته شده است. فاز نخست شبکه اختصاصی اینترنت اشیا با عنوان “شبکه اشیاء تهران- ایران” در منطقه نارمک تهران راه اندازی شده است که دارای کاربردهایی نظیر ارائه خدمات رایگان شبکه اشیاء به استارتاپها، کمک شبکه اینترنت اشیا برای مدیریت شهری و … می باشد.