سینگولاریتی چیست و چه پیامدهایی به دنبال خواهد داشت؟

فرضیه ای وجود دارد که می‌گوید پیشرفت فناوری به گونه ای پیش خواهد رفت که روزی، هوش مصنوعی از هوش انسانی پیشی گرفته و منجر به تغییرات شگرف یا حتی پایان تمدن بشری خواهد شد. چون توانایی‌های چنین هوشی ممکن است قابل درک نباشند، اتفاقاتی که بعد از تکینگی فناوری می‌افتند ممکن است پیش‌بینی ناپذیر باشند. در آن زمان ربات ها دیگر به انسان ها نیازی نخواهند داشت و ما صرفا موجوداتی عقب افتاده خواهیم بود که جلوی دست و پای ربات ها را برای پیشرفت گرفته ایم. اما باید در نظر داشته باشیم، پیش از اینکه انسان ها برده ربات ها شوند، چنین موجی را تحت کنترل بگیریم و بدانیم که ماهیت وجودی هوش مصنوعی، کمک به بشر است، نه جایگزینی. دانشمندان در ارتباط با جزئیات این ماجرا توافقی ندارند و هر کس براساس علم و دانش خود، فرضیه ای ارائه می دهد. از ۳۰ تا ۱۰۰۰ سال آینده، هر زمانی ممکن است تکینگی فناوری رخ داده و زندگی انسان ها به شکلی دیگر پیش رود. اما مسئله‌ی دشوار اینجاست: اگر هوش مصنوعی به‌طور انحصاری در اختیار یک کشور باشد و تکنولوژی ادغام مغز انسان با ماشین هم به‌خوبی پیشرفت کند، به‌احتمال‌زیاد با یک کشور واحد که در حال کنترل همه‌ی مسیرها به‌سوی تکینگی فناوری است مواجه خواهیم شد.

مفهوم تکینگی فناوری یا سینگولاریتی

مفهوم تکنولوژیک تکینگی فناوری و یا همان singularity مسئله‌ی آسانی برای درک کردن نیست. حتی متخصصان هم تعاریف مختلفی از این موضوع دارند. اولین استفاده از واژه “تکینگی” در این معنا، توسط ریاضیدان جان فون نویمان بود. در سال ۱۹۵۸، استنی‌سواف اولام، با اشاره به مباحثه با فون نویمان، بیان داشت که “شتاب فزاینده‌ی پیشرفت فناوری و تغییر در حالت زندگی انسان، از نزدیک شدن به یک تکینگی بنیادی در تاریخ نژاد بشر حکایت دارد که فراتر از آن، امور انسانی آنگونه که ما آنها را می‌شناسیم، نمی‌تواند ادامه داشته باشد. نویسنده داستان‌های علمی تخیلی Vernor Vinge گسترش‌دهنده‌ی این ایده‌ در دهه‌ی ١٩٩٠ معتقد است که به‌زودی فراهوش، مدل‌های فهم انسانی را به‌کلی منسوخ خواهد کرد.

سینگولاریتی در فیزیک به مرکز سیاه چاله اتلاق می‌شود چون در آن جرم ماده متراکم می‌شود و جاذبه به حدی می‌شود که هیچ چیز حتی نور هم نمی‌تواند از آن فرار کند و از دیدگاه فیزیک حرفه‌ای هیچ معنی و قانون فیزیکی در آنجا وجود ندارد و بی اعتبار می‌شود و ما هیچ درکی از اینکه درون سینگولاریتی چه اتفاقی می‌افتد نداریم. بدین لحاظ زمانی که سینگولاریتی در هوش مصنوعی اتفاق می‌افتد زمانی است که هوش مصنوعی از هوش انسان پیشی می‌گیرد.

دیدگاه ری کورزویل در مورد سینگولاریتی

ری کورزویل، مدیر بخش مهندسی گوگل و آینده نگری مشهور با سابقه پیش بینی های بسیار دقیق می‌باشد. از ۱۴۷ مورد پیش بینی کورزویل از دهه ی ۱۹۹۰ میلادی، ۸۶ درصد آنها صحت داشته است. کورزویل (Kurzweil) در کتابی به نام عصر داده‌های معنوی بیان می‌کند که تمام داده‌های ما در یک نقطه خاص متوقف می‌شود و آن بازه زمانی خاص چیزی بین ۲۰۲۸ و ۲۰۴۵ بوده و پس از آن را دانشمندان و مهندسان نمی‌توانند پیش بینی کنند و فقط می‌توانند تخیل کنند.

از دیدگاه کورزویل “چیزی که در واقع رخ می دهد این است که [ماشین ها] در حال قدرت دادن به همه ما هستند. … آن ها دارند ما را باهوش‌تر می‌کنند. ممکن است آن ها هنوز در بدن های ما نباشند، اما تا دهه ۲۰۳۰، ما نئوکورتکس خود را، همان قسمتی از مغز که در آن فکر می کنیم، به سیستم های ابر (Cloud) متصل می‌کنیم“. سینگولاریتی فرصتی برای گونه‌ی بشر است تاپیشرفت کند. وی می‌گوید آنچه توانایی ماشین را بیشتر می‌کند، توانایی همه‌ی ما را نیز بیشتر می‌کند و ما را هوشمندتر می‌کند. تا سال ۲۰۳۰ اگر چه شاید هنوز رایانه‌ها به درون بدن ما نرفته باشند ولی لایه‌‌ی نئوکورتکس یعنی جایی از مغز که با آن می اندیشیم را به فضای ابری متصل خواهند کرد.

Kurzweil به آنهایی که این چیزها را بیشتر فانتزی می‌بینند تا آنچه در آینده روی خواهد داد گفت: ما هم اکنون هم انسان‌هایی داریم که در مغزشان رایانه جایگذاری شده است. بیماران پارکینسون! از این نمونه‌ها هستند. این فناوری، تازه دارد از راه می‌رسد. او پیش‌بینی می‌کند که در دهه‌ی ۲۰۳۰ رایانه‌هایی برای کمک به تقویت مغز، نوآوری خواهد شد که می‌توان آنها را در مغز کاشت! پس به جای اینکه با روی دادن سینگولاریتی، ماشین‌ها سرنوشت ما را بدست بگیرند، با ما ترکیب خواهند شد. و بر روی همه چیز اثر خواهند گذاشت. با این فناوری‌ها ما می‌توانیم نیازهای فیزیکی همه‌ی انسان‌ها را برآورده کنیم. می‌رویم تا ذهن‌هایمان را گسترش دهیم و به امکانات برتری که شایستگی آن را داریم دسترسی پیدا کنیم.