٠عÙØ§Û Ø¬Ø´Ù
جش٠ÙÙ
ØªØ§Û ÙاÚÙ (عÛد) در زباÙâÙØ§Û Ø§ÛراÙÛ (جشÙâ) Ûا (ÛسÙ) است. از رÛØ´Ù YAZ ب٠Ù
عÙØ§Û Ø³ØªØ§ÛØ´Ø ÙÛاÛØ´ Ù Ù¾Ø±Ø³ØªØ´Ø (اÛزد) ب٠Ù
عÙØ§Û Ø³ØªØ§ÛØ´âشد٠٠ÙÛاÛØ´ شد٠ÙÛز از ÙÙ
Û٠رÛش٠است. (جشÙ) ÙاÚÙâØ§Û Ø§ÛراÙÛØ Ù
Ø°ÙØ¨Û Ù Ø¨Ø³Ûار Ú©Ù٠است. اÛÙ ÙاÚÙ Ú©Ù Ø¨Ø§Ø±Û Ú¯Ø±Ø§Ù Ø§Ø² Ù
عÙاÙا ٠سÙتâÙØ§Û ÙÛÚ٠اÛراÙÛ Ø±Ø§ بر دÙØ´ Ø¯Ø§Ø±Ø¯Ø Ø¯Ø± اص٠عبارت بÙد٠است از برپاÛÛ Ù
راسÙ
ÙÛاÛØ´ ٠سپاس ب٠Ù
Ùاسبت رخداد ÛÚ© Ù¾ÛرÙزÛØ ÛÚ© ÙاÙع٠اجتÙ
Ø§Ø¹Û Ûا ÛÚ© Ù
عجز٠آسÙ
اÙÛ Ú©Ù Ø³ÙØ¯Û Ø¨Ø±Ø§Û Ø§Ø¬ØªÙ
اع داشت٠باشد. Ù
ردÙ
ب٠ÙÙگاÙ
برپاÛÛ Ø¨Ø²Ø±Ú¯Ø¯Ø§Ø´Øª گرد ÙÙ
جÙ
ع Ù
ÛâØ¢Ù
دÙد Ù Ø®Ø¯Ø§Û Ø±Ø§ با Ù
راسÙ
ÙÛÚÙ Ù
Ø°ÙØ¨Û ÙÛاÛØ´ Ù
ÛâکردÙد ٠اÛÙ ÙÛاÛØ´ ٠سپاس ÙÙ
ÙâساÙ٠بÙâعÙÙا٠ÙدرشÙØ§Ø³Û Ø§Ø² Ù
ÙÙØ¨ØªÛ Ú©Ù Ø§Ø² سÙÛ Ø®Ø¯Ø§ÙÙد ارزاÙÛ Ø´Ø¯Ù Ø¨Ùد تکرار Ù
ÛâگردÛد. اÛÙ Ù
راسÙ
با رÙصâÙØ§Û Ù
Ø°ÙØ¨Û Ù Ø³Ø±Ùد Ù Ù
ÙسÛÙÛ ÙÛز ÙÙ
را٠بÙد٠است. در اÛرا٠باستا٠٠پÛØ´ از ظÙÙر زردشت ÙÙ
Ùار٠Ù
راسÙ
ÙرباÙÛ Ù¾Ø³ از Ù
راسÙ
ÙÛاÛØ´ ٠ستاÛØ´ اÙجاÙ
Ù
ÛâپذÛرÙت. Ø¢ÙâÚÙا٠تÙدÙâÙاÛÛ Ø§Ø² آتش برپا Ù
ÛâداشتÙد ٠در Ú©Ùار آ٠صدÙا Ù ÙزارÙا اسب ٠گا٠٠گÙسÙÙد ÙرباÙÛ Ù
ÛâکردÙد. Ø¢Ùگا٠سÙÙ
Û Ø§Ø² ÙرباÙÛ Ø¨Ù Ø¢ØªØ´ داد٠Ù
Ûâشد ٠باÙÛÙ
اÙد٠آ٠Ù
Ûا٠Ù
ستÙ
Ùدا٠٠ÙÛاÛشگرا٠پخش Ù
ÛâگردÛد ٠با ÙÙ
ÛÙ Ú¯Ùشت ÙرباÙÛ Ø³Ùر Ù Ù
ÙÙ
اÙÛ Ø¨Ø±Ú¯Ø²Ø§Ø± Ù
Ûâشد.
Ùزد اÛراÙÛا٠باستا٠ÛÚ© پدÛد٠کÛÙاÙÛ Ù Ø§ÙÙد ÙاÙعâشد٠خÙرشÛد در ÙÙØ·ÙâÙØ§Û Ø§Ø¹ØªØ¯Ø§Ù Ø±Ø¨ÛØ¹Û Ûا خرÛÙÛ Ûا اÙÙÙاب صÛÙÛ Ù Ø´ØªÙÛ Ù ÛâتÙاÙست اÙÚ¯ÛزÙâØ§Û Ø¨Ø±Ø§Û Ø¨Ø±Ú¯Ø²Ø§Ø±Û Ø¬Ø´Ù Ø¨Ø§Ø´Ø¯. ÙÙ Û٠جشÙâÙا در دÙرÙâÙØ§Û Ù Ø®ØªÙ٠زÙدگاÙÛ Ø§ÙÙا٠اÛراÙÛØ Ø¢ØºØ§Ø² سا٠را اعÙا٠٠ÛâکردÙد. ÚÙاÙک٠جشÙâÙØ§Û ÙÙرÙزÛØ Ø¬Ø´Ù Ù ÙرگاÙØ Ø¬Ø´Ù Ø´Ø¨ ÚÙ٠تابستا٠٠شب ÚÙ٠ز٠ستا٠از اÛÙ ÙبÛ٠است.
تعداد دÛÚ¯Ø±Û Ø§Ø² جشÙâÙا Ø¨Ø±Ø§Û ÙÛاÛØ´ ا٠شاسپÙدا٠٠اÛزدا٠برپا Ù ÛâØ´Ø¯Ø Ø§Ø² آ٠رÙÛ Ú©Ù Ø§Û٠اÛزدا٠ÙگاÙبا٠رÙزÙØ§Û Ù Ø§Ù Ù Ù Ø§ÙâÙØ§Û Ø³Ø§Ù Ø¨ÙدÙØ¯Ø Ùرگا٠ک٠Ùا٠رÙز باÙا٠٠ا٠برابر Ù ÛâاÙØªØ§Ø¯Ø Ø¨Ù Ø¢Ù Ù Ùاسبت جشÙÛ Ø¨Ø±Ù¾Ø§ Ù Ûâشد.
جش٠ÙÙرÙز از Ú©ÙÙâترÛ٠جشÙâÙØ§Û Ø§ÛراÙÛ Ø§Ø³Øª Ú©Ù Ù¾ÚÙÙشگرا٠بÙÛاد آ٠را ÙÙد ٠اÛراÙÛ ÙداÙستÙâاÙØ¯Ø Ø¨Ùک٠با ÙÛد اØت٠ا٠آ٠را ب٠اÙÙا٠بÙÙ Û Ùجد اÛرا٠پÛØ´ از Ù Ùاجرت ٠آرÛاÛÛاÙØ Ù ÙسÙب Ù ÛâداÙÙد. ÙÙ ÚÙÛ٠د٠جش٠٠Ùرگا٠٠ÙÙرÙز از طرÛ٠سÙ٠رÛا٠ب٠بÛÙâاÙÙÙرÛ٠راÙâÛاÙت٠٠در Ø¢Ùجا د٠جش٠(ازدÙاج Ù Ùدس) Ù (اکÛتÙ) را پدÛد Ø¢Ùرد٠ک٠بعدÙا در بÛÙâاÙÙÙرÛ٠اÛÙ Ùر د٠جش٠بÙâصÙرت جشÙÛ ÙاØد در آغاز سا٠Ù٠برگزار گردÛدÙØ ÙÙÛ Ø¯Ø± Ùجد اÛرا٠ÙÙ ÚÙا٠تا دÙر٠اسÙØ§Ù Û Ø¨ÙâصÙرت د٠جش٠٠ستÙ٠برÙرار ٠اÙد٠است.
جش٠اکÛتÙ
ÛادگارÙØ§Û Ù
کتÙب بازÙ
اÙد٠از باب٠باستاÙØ Ø¨ÙâÙ
اÙÙد کتÛبÙâÙØ§Û âسÙ٠خرÛبâ از شاÙا٠آشÙØ±Û Ø¯Ø± “بÛت اکÛت۔ Ûا جش٠گاÙâÙØ§Û Ø¢Ø´ÙØ±Û Ø¯Ø± اÛÙ Ù
ÙردتردÛØ¯Û Ø¨Ø§ÙÛ ÙÙ
Ûâگذارد ک٠در دÙرا٠Ù
ÙدÙ
بر ÙرÙد Ú©Ùرش بزرگ ب٠باب٠شب اعتدا٠رÙز ٠شب Ù¾ÛØ´ بابÙÛâÙا گراÙ
Û Ø¨Ùد٠٠باÙاÙ
âÙØ§Û “اکÛد۔ Ù “خاب ÙÛسأ (اÙÙ ÙÛساÙ) بÙâعÙÙا٠سا٠Ù٠از آ٠تجÙÛÙ Ù
Ûâشد٠است.
در ٠تÙÙ Ù ÛاÙرÙداÙÛ Ù Ø¹ÛÙØ§Ù Û Ø¨Ù Ø¬Ø´Ùâ آغاز سا٠Ù٠بÙâتصرÛØ Ø§Ø´Ø§Ø±ÙâØ´Ø¯Ù Ø§Ø³ØªØ Ø¨Ùابر اÛ٠٠تÙÙØ Ø¬Ø´Ù Ø³Ø§Ù ÙÙ Ø¨Ù Ø§Ú©Ø¯Û Â«Ø§Ú©ÛتÙ» Ùا٠داشت٠٠در ٠کاÙÛ Ø¨Ù Ùا٠«بÛت اکÛتÙ» {«بÛت» ÙاÚÙâØ§Û Ø§Ú©Ø¯Û Ø§Ø³Øª Ú©Ù ÙÙ âرÛش٠بÛت Ø¹Ø±Ø¨Û Ø¨Ù Ù Ø¹ÙÛ Ø®Ø§Ù٠است } برگزار Ù Ûâشد٠است. ÛÚ©Û Ø§Ø² ÙظاÛ٠ساÙÛاÙ٠شا٠٠ÛاÙرÙداÙÛ Ø§Ø¹Ù Ø§Ø² سÙ٠رÛØ Ø§Ú©Ø¯ÛØ Ø¨Ø§Ø¨ÙÛ Ûا آشÙØ±Û Ø§Û٠بÙد٠ک٠در جش٠سا٠Ù٠٠ساÙØªÛ Ø·ÙÙاÙÛ Ø±Ø§ از کاخ تا خاÙ٠جشÙâ سا٠ÙÙ Ûا «بÛت اکÛتÙ» Ø·Û Ù ÛâکردÙØ Ø¨Ù Ø§Û٠خاÙÙ Ùارد Ù Ûâشد٠٠با ٠جس٠٠خداÛÛ Ú©Ù Ø¯Ø± Ø¢Ùجا Ùرار داشت٠تجدÛد بÛعت Ù Ûâکرد٠است. شا٠٠ÛاÙرÙداÙÛ ÙظÛÙÙâاش اÛ٠بÙد٠ک٠در رÙز اکÛت٠در بÛت اکÛت٠دست Ù Ø¬Ø³Ù Ù Ø®Ø¯Ø§Û Ø¨Ø²Ø±Ú¯ را بگÛØ±Ø¯Ø Ø¨Ø§ ا٠بÛعت Ú©Ùد ٠پادشاÙÛâاش را Ø¨Ø±Ø§Û ÛÚ© سا٠دÛگر از ا٠تبرک بگÛرد. اÛÙâÛÚ© سÙت Ú©ÙÙ Ù ÛاÙرÙداÙÛ Ø§Ø³Øª ک٠٠تÙÙ ÙراÙاÙÛ Ø¯Ø± Ù Ùرد Ø¢Ù ÙجÙد دارد. Ø®ÙشبختاÙ٠در ÙÙ٠ر٠ت٠د٠عÛÙØ§Ù Û ÙÛز ٠تÙÙÛ ÙجÙد دارÙد Ú©Ù Ùشا٠٠ÛâدÙÙد عÛÙا٠ÛâÙØ§Û Ø³Ø±Ø²Ù Û٠اÛرا٠ÙÛز اÛ٠جش٠را برگزار Ù ÛâکردÙد. در ÙزدÛÚ©Û Ø²ÛÚ¯Ùرات ٠عرÙÙ ÚغازÙبÛÙØ ØªÙ¾Ù Ø¯ÛÚ¯Ø±Û Ø¨Ù Ùا٠تپ٠ØÙرÛÙ ÙجÙد Ø¯Ø§Ø±Ø¯Ø Ú©ØªÛبÙâÙØ§Û Ø¨Ùâدستâآ٠د٠از دÙر٠عÛÙا٠٠ÛاÙÙØ Ùشا٠٠ÛâدÙد ک٠تپ٠ØرÛÙØ Ø§Øت٠اÙا٠بÛت اکÛتÙÛ ÚغازÙبÛ٠بÙد٠است. پادشا٠عÛÙا٠ÛØ Ø¯Ø± آغاز سا٠Ù٠ابتدا ب٠زÛارت زÛÚ¯Ùرات ÚغازÙبÛÙ Ù ÛâرÙت٠٠سپس آ٠٠سÛر را Ù¾Ûاد٠تا تپ٠ØرÛÙ Ø·Û Ù ÛâکردÙØ Ø¯Ø± Ø¢Ùجا بÙاÛÛ ÙجÙد داشت٠(Ùاز٠ب٠ذکر است ک٠اÛ٠بÙا ÙÛراÙâشد٠٠از طرÛ٠کتÛبÙâÙØ§Û Ù ÙجÙØ¯Ø Ø§Ø·Ùاعات Ù ÙجÙد است) Ú©Ù ÙÛ Ø¯Ø± Ø¢Ù Ø§Ø¹Ù Ø§Ù Ø±Ø³Ù Û Ø¯Ùبار٠شا٠شد٠را اÙجا٠٠Ûâداد٠است.
از ÙÙÙسÙدگا٠اÙراÙÛ ÙØ§Ø´Ù Ø±Ø¶Û ÙÛز در کتاب “Ø¢ÙÙ٠٠غأ ب٠جش٠اکÙØªÛ Ø§Ø´Ø§Ø±Ù Ù ÛâÚ©Ùد: “اکÙتÙâ جش٠کÙ٠بابÙÛ Ø§Ø³Øª ک٠ساÙÛ Ø¯Ù Ø¨Ø§Ø± در آغاز بÙار ٠پاÙÙز برگزار Ù Ûâشد Ù Ùد٠ت آ٠بÙâÙ Ùجب آگاÙÛâÙاÛÛ Ú©Ù Ø¯Ø§Ø±ÙÙ Ø Ø¨Ù Ùزار٠دÙÙ Ù¾ÙØ´ از Ù ÙÙاد Ù Ûâرسد Ù Ù Ùا٠اÙ٠جش٠بابÙÛ Ø¨Ø§ ÙÙرÙز اÙراÙÛ Ø´Ø¨Ø§Ùت بسÙØ§Ø±Û ÙجÙد دارد.
در Ù¾Û Ø³ÙÙØ· ا٠پراتÙØ±Û Ø¨Ø§Ø¨ÙÛ Ø¬Ø´ÙâÙØ§Û Ø¢Ù ÙÙز Ù Ùا٠اÙÙا٠سرÙاÙÛ Ù Ø³ÙÙ Ø±Û Ù Ø§Ú©Ø§Ø¯ بÙâتدرÛج ٠ترÙÚ© Ø´Ø¯Ø Ø§Ù Ø§ دÙبار٠در اÙاÙ٠سد٠بÙست٠٠ÙÙØ§Ø¯Û Ø³Ø±ÛاÙÛâÙا ب٠تجÙÙ٠از سا٠Ù٠باستاÙÛ Ø®Ùد باÙا٠“اکÙتٔ پرداختÙد ک٠ب٠دÙÙ٠رÙÛ Ø¢Ùرد٠آÙâÙا ب٠کÙØ´ ٠سÙØÙت ٠پذÙرÙت٠گاÙâØ´Ù Ø§Ø±Û Ú¯Ø±Ú¯ÙØ±Û Ø¢Ù Ø§Ø² شب بÙست٠٠ارس ب٠اÙ٠آÙرÙÙ Ù ÙتÙÙâشد٠است.