آئÛÙâÙØ§Û Ø¬Ø´Ù ÙÙرÙز (Ùس٠ت ÚÙار٠)
سÛزد٠بدر (Ùس٠ت اÙÙ)
 سخ٠پÛرا٠Ù٠جش٠«سÛØ²Ø¯Ù Ø¨Ø¯Ø±Â»Ø Ù٠اÙÙد دÛگر جشÙâÙØ§Û Ù ÙÛ Ù Ø¨Ø§Ø³ØªØ§ÙÛ Ø§ÛراÙØ ÙÛاز ب٠پÚÙÙØ´ زÛØ§Ø¯Û Ø¯Ø§Ø±Ø¯Ø Ø¨ÙâÙÛÚ٠جشÙÛ Ù Ø§ÙÙد سÛزد٠بدر ک٠٠راس٠٠آÛÛÙâÙØ§Û ÙÛÚÙâØ§Û Ø¨Ø§ Ø®Ùد ب٠Ù٠را٠دارد.
Ù ÙرخاÙ بر اÛ٠باÙرÙد سÛزد٠بدر ÙÛز Ù٠اÙÙد جش٠ÙÙرÙز ب٠ز٠ا٠ج٠شÛد شا٠باز٠Ûâگردد. دراÛÙâبار٠رÙاÛت است Ú©Ù: «ج٠شÛØ¯Ø Ø´Ø§Ù Ù¾ÛشدادÛØ Ø±Ùز سÛزد٠ÙÙرÙز (سÛزد٠بدر) را در صØØ±Ø§Û Ø³Ø¨Ø² ٠خر٠خÛ٠٠٠خرگا٠بر پا Ù Ûâکرد ٠بار عا٠٠Ûâداد Ù ÚÙدÛ٠سا٠٠تÙاÙÛ Ø§Û٠کار را اÙجا٠داد ک٠درÙتÛج٠اÛ٠٠راس٠در اÛراÙâز٠Û٠بÙâصÙرت سÙت ٠آÛÛ٠در٠ÛâØ¢Ûد ٠اÛراÙÛا٠ازآÙâپس سÛزد٠بدر را بÛرÙ٠از خاÙ٠در Ú©Ùار ÚØ´Ù ÙâسارÙا ٠دا٠٠طبÛعت برگزار Ù ÛâÚ©ÙÙد …» از طر٠دÛگر بر اساس کتÛبÙâÙØ§Û Ø³ÙÙ Ø±Û Ù Ø¨Ø§Ø¨ÙÛØ Ø¢ÛÛÙâÙØ§Û Ø³Ø§Ù Ù٠در سÙ٠ر باÙا٠«زگ٠Ùگ» ٠در باب٠باÙا٠«آکÛتÙ» دÙازد٠رÙزب٠درازا Ù ÛâÚ©Ø´Ûد٠٠در رÙز سÛزدÙ٠جشÙÛ Ø¯Ø± آغÙØ´ طبÛعت برگزار Ù ÛâشدÙ. ب٠ÙÙ Û٠دÙÛÙÛ Ø§Ø³Øª ک٠بسÛØ§Ø±Û Ø¨Ø± اÛ٠باÙرÙد ک٠سÛزد٠بدر Ø¯Ø§Ø±Ø§Û Ø³Ø§Ø¨ÙÙâØ§Û Ø¯Ø³ØªâÚ©Ù ÚÙارÙزارساÙÙ Ù ÛâØ¨Ø§Ø´Ø¯Ø Ø§Ù Ø§ اگر بخÙاÙÛ٠دربار٠ÙÙسÙ٠دÙÛ٠اÛ٠رÙز را بگÙÛÛÙ Ø Ø¹Ø¯ÙâØ§Û Ø¨Ø± اÛ٠باÙرÙد ک٠اÛراÙÛا٠پس از دÙازد٠رÙز جش٠گرÙØªÙ Ù Ø´Ø§Ø¯Û Ú©Ø±Ø¯Ù Ú©Ù Ø¨Ù Ûاد دÙازد٠٠ا٠از Ø³Ø§Ù Ø§Ø³ØªØ Ø±Ùز سÛزدÙÙ ÙÙرÙز را Ú©Ù ÙرخÙد٠است ب٠باغ ٠صØرا Ù ÛâرÙÙد ٠در Ú©Ùار ÙÙ Ø´Ø§Ø¯Û Ù ÛâÚ©ÙÙد ٠ب٠رÙص ٠پاÛâÚ©ÙØ¨Û Ù ÛâپردازÙد.
سÛزد٠بدر درÙاÙع سÙت اÛرا٠باستا٠است ک٠ب٠٠Ùاسبت Ù¾ÛرÙØ²Û Ø®Ø¯Ø§Û Ø¨Ø§Ø±Ø§Ù Ø¨Ø± دÛ٠خشکâساÙÛ (Ø¢ÛÙØ´) جشÙÛ Ø¨Ø±Ú¯Ø²Ø§Ø± Ù Ûâشد٠است. اÛ٠جش٠از Ùب٠از دÙرا٠اش٠زرتشت ÛعÙÛ ØدÙد Û±Û¸Û°Û° سا٠Ùب٠از Ù ÛÙاد ٠سÛØ Ø±Ùاج داشت٠است. Ø¢ÙردÙâاÙد â سÛزدÙÙ Û٠رÙز از ٠ا٠ÙرÙردÛ٠رÙز تشتر Ûا تÛر Ùا٠دارد. تشترک٠در اÙØ³ØªØ§Ø ÛÙØ´ØªÛ Ù٠ب٠Ùا٠آ٠ÙجÙد دارد اÛزد بارا٠Ûا ÙÙ Ø§Ù Ø®Ø¯Ø§Û Ø¨Ø§Ø±Ø§Ù Ø§Ø³Øª ٠بÙا بر عÙÛدÙâÛ Ø²Ø±ØªØ´ØªÛØ§Ù Ø¨Ø±Ø§Û Ù¾ÛرÙØ²Û Ø®Ø¯Ø§Û Ø¨Ø§Ø±Ø§Ù Ø¯Ø± سا٠جدÛد (ک٠آغاز ÙÛ٠سا٠دÙÙ Ø²Ø±Ø§Ø¹Û ÙÛز Ù ØسÙب Ù ÛâشدÙ) ٠شکست دÛ٠خشکâساÙÛ Ù Ø±Ø¯Ù Ø¨Ø§Ûد در رÙز تÛر از اÛ٠خدا Ûادکرد٠٠از ا٠طÙب بارش بارا٠کÙÙØ¯Ø Ø¨Ù ÙÙ Û٠سبب اÛراÙÛا٠باستا٠پس از Ø¨Ø±Ú¯Ø²Ø§Ø±Û Ù Ø±Ø§Ø³Ù ÙÙرÙز در رÙز سÛزدÙ٠ک٠رÙز Ø®Ø¯Ø§Û Ø¨Ø§Ø±Ø§Ù Ø¨Ùد ب٠دشت ٠صØرا Ù ÛâرÙتÙد ٠ب٠شاد٠اÙÛ Ù Ù¾Ø§ÛâÚ©ÙØ¨Û Ù ÛâپرداختÙد Ù Ø·Ùب بارش بارا٠از خدا Ù ÛâکردÙد.
در اسطÙرÙâÙØ§Û Ø§ÛراÙÛØ Ø§Ûزد بارا٠ÙÙ
Ùار٠بÙâصÙرت Ø§Ø³Ø¨Û Ø¨Ø§ دÛ٠خشکâساÙÛ Ú©Ù Ø¯ÛÙاپÙØ´ ÙاÙ
دارد در جÙÚ¯ Ù Ù
بارز٠است ٠اگر تÛر اÛزد Ù¾ÛرÙز Ø´ÙØ¯Ø Ø¨Ø§Ø±Ø§Ù
ا٠رÙز٠ÙÛز زرتشتÛا٠در رÙز سÛزد٠بدر از ØµØ¨Ø Ø±Ùز تشر سÙرÙâÙØ§Û ÙÙرÙØ²Û Ø®Ùد را ج٠ع کردÙØ Ø®ÙردÙÛâÙا Ù Ù ÙØ¯Ø§Ø±Û Ø¢Ø¬ÛÙ Ù Ø´ÛرÛÙÛâÙØ§Û Ø¨Ø§ÙÛâ٠اÙد٠در سÙر٠ÙÙرÙز را با Ø®Ùد ب٠طبÛعت Ù ÛâبرÙد ٠ب٠دشت ٠صØرا Ù Ú©Ùار ÚØ´Ù ÙâÙا Ûا آبâÙØ§Û Ø±Ùا٠٠ÛâرÙÙد.
در رÙز سÛزد٠بدر سبز٠خÙد را در Ú©Ùار جÙÛبارÙا ب٠آب رÙا٠٠ÛâسپارÙد ٠آرز٠٠ÛâÚ©ÙÙد ک٠ساÙÛ Ù¾Ø±Ø¨Ø±Ú©Øª ٠خر٠داشت٠باشÙد. تا پسÛ٠آ٠رÙز را بÛرÙ٠از خاÙÙ ÙستÙد ٠در طبÛعت Ù Ù Ûا٠سبز٠٠صØرا ب٠شاد٠اÙÛ Ù ÛâپردازÙد.
ÙØس بÙد٠سÛزدÙ
Ùخست باÛد ب٠اÛÙ Ù ÙضÙع تÙج٠داشت ک٠در ÙرÙÙÚ¯ اÛراÙÛØ ÙÛÚâÛÚ© از رÙزÙØ§Û Ø³Ø§Ù Â«ÙØس» ٠«بدÛÙ Ù» Ûا «شÙ٠» ش٠رد٠ÙشدÙØ Ø¨ÙÚ©Ù ÚÙاÙÚÙ Ù ÛâداÙÛÙ Ùر ÛÚ© از رÙزÙØ§Û ÙÙت٠٠٠ا٠Ùا٠âÙاÛÛ Ø²Ûبا ٠در ارتباط با ÛÚ©Û Ø§Ø² ٠ظاÙر طبÛعت Ûا اÛزدا٠٠ا٠شاسپÙدا٠داشت٠٠دارÙد ٠رÙز سÛزدÙÙ Ùر٠ا٠خÙرشÛØ¯Û Ø¯Ø± گاÙâØ´Ù Ø§Ø±Û Ø§ÛراÙÛ ÙÛز «تÛر رÙز» Ùا٠دارد ک٠از Ø¢Ù ÙستارÙâÛ ØªÛØ´ØªØ±Ø Ø³ØªØ§Ø±ÙâÛ Ø¨Ø§Ø±Ø§ÙâØ¢Ùر Ù Ûâباشد ٠اÛراÙÛا٠از رÙÛ Ø®Ø¬Ø³ØªÚ¯ÛØ Ø§Û٠رÙز را Ø¨Ø±Ø§Û ÙخستÛ٠جش٠تÛرگا٠ساÙØ Ø§Ùتخاب کردÙâاÙد.
ÙÙ ÚÙÛ٠در ÙÛÚâÛÚ© از ٠تÙÙ Ú©ÙÙ Ù ÙÛÚ Ø¯Ø§ÙØ´Ù Ùد Ù ÙÙÛسÙدÙâاÛØ Ø§Ø² اÛ٠رÙز (سÛزد٠بدر) Ø¨Ù Ø¨Ø¯Û Ûاد ÙکردÙâاÙد بÙک٠در بÛشتر ÙÙشتارÙا ٠کتابâÙØ§Ø Ø§Ø² سÛزدÙÙ ÙÙرÙز با عÙÙا٠رÙØ²Û ÙرخÙد٠٠خجست٠Ùا٠âبردÙâاÙد.
تاکÙÙÙ ÙÛÚ ØªØ§Ø±ÛØ®âÙگار Ù Ù¾ÚÙÙØ´Ú¯Ø±Û Ø¯ÙÛÙÛ Ø¨Ø±Ø§Û ÙØس بÙد٠سÛزد٠ÙÙرÙز ÙÛاÙØ±Ø¯Ù Ø§Ø³ØªØ Ø¨Ùک٠برعکس Ø¢ÙØ Ø¨Ûشتر Ø¢ÙâÙا رÙز سÛزد٠ÙÙرÙز را بسÛار ÙÛÚ©Ù Ù ÙرخÙد٠(سعد) داÙستÙâاÙد.
Ø¨Ø±Ø§Û ÙÙ ÙÙ٠در آثاراÙباÙÛ٠ابÙرÛØا٠بÛرÙÙÛØ Ø¬Ø¯ÙÙÛ Ø¨Ø±Ø§Û Ø³Ø¹Ø¯ Ù ÙØس بÙد٠رÙزÙا ÙجÙد دارد ک٠در Ø¢Ù Ø¨Ø±Ø§Û Ø³ÛزدÙÙ ÙÙرÙز ک٠تÛر رÙز Ûا سÛزد٠بدر ÙØ§Ù Ø¯Ø§Ø±Ø¯Ø ÙاÚ٠سعد ب٠٠عÙÛ ÙÛÚ© Ù ÙرخÙد٠آ٠د٠است.
اÙبت٠بر اساس باÙØ±Û Ø¯Ø± طاÙع âÙ٠اÙâ ÙجÙÙ ÙØ Ù Ø±Ø¯Ù Ø¯Ø±Ú¯Ø°Ø´ØªÙ Ù Ø¹ØªÙد بÙدÙد ÙÙâ آس٠اÙâ دÙازدÙâبرجâ دارد Ù Ùر تÙÙدÙâ ÙÙâ صÙرتâ Ù ÛâÚ¯Ûرد داراÙâ ستارÙâاÙâ درÛÚ©Ûâ از دÙازدÙâبرجâ استâ ٠بÙابراÛ٠اÙÙÙÙ Ùدا٠â ستارÙâ در Ùدا٠â برجâ ÙرارگرÙتÙØ Ø·Ø§Ùعâ Ù Ø®ÙÙâ Ùرد ٠تÙÙدشدÙâ Ø´ÙÙâ Ù ÛâÚ¯Ûرد ٠خارجâ از دÙازدÙâبرجâ ÙÙâ عدد سÙزدÙâ Ø§Ø³ØªØ Ùابجا Ù ÙØسâ بÙâ ش٠ار Ù Ûâآ٠دÙâ است ٠ب٠خاطر دÙر کرد٠اÛÙ ÙØØ³Û Ø¯Ø± رÙز Û±Û³ ÙرÙردÛ٠از خاÙ٠خارجâشد٠٠سÛزد٠را ب٠در٠ÛâکردÙد.
Ø¨Ø±Ø®Û Ø§Ø² Ù¾ÚÙÙشگرا٠بر اÛ٠باÙرÙد ک٠باÙر ب٠ÙØس بÙد٠عدد سÛزد٠پÛØ§Ù Ø¯Û Ø§Ø³Øª ک٠از Ù¾ÛÙÙد Ù Ù٠ساÛÚ¯Û Ø¨Ø§ جÙا٠٠سÛØÛت ب٠زرتشتÛا٠٠پس از Ø¢Ùا٠ب٠٠سÙ٠اÙا٠راÙâÛاÙت٠است.
٠سÛØÛا٠٠عتÙدÙد آخرÛ٠شا٠٠سÛØ Ú©Ù Ø¯Ø± آ٠ب٠ا٠خÛاÙت کردÙد سÛزد٠ÙÙر بÙدÙد ٠ازاÛÙâر٠سÛزد٠را عدد ÙØØ³Û Ù ÛâداÙÙد.
بÙÛاد اÛ٠باÙر اÛÙâÚ¯ÙÙ٠است Ú©Ù ÛÙÙØ¯Ø§Û Ø§Ø³Ø®Ø± ÛÙØ·Û ÛÚ©Û Ø§Ø² دÙازد٠ØÙØ§Ø±Û Ù Ø³ÛØ ÙÙØ´Ù Ú©Ø´Ûد تا ÙÛ Ø±Ø§ ب٠٠خاÙÙاÙØ´ تسÙÛÙ Ú©Ùد Ù Ùرار بر اÛ٠گذاشت Ú©Ù ÙÙگا٠ÛâÚ©Ù Ùارد Ù ØÙ٠٠سÛØ Ø´ÙØ¯Ø Ø§Ù Ø±Ø§ ببÙسد تا دش٠Ùا٠ا٠از اÛ٠را٠ا٠را Ø´ÙاساÛÛ Ú©ÙÙد ٠بدÛÙâسا٠٠سÛØ Ø¯Ø³ØªÚ¯Ûر شد.
ازآÙجاک٠ÛÙÙØ¯Ø§Û Ø§Ø³Ø®Ø± ÛÙØ·Û Ø³ÛزدÙÙ ÛÙ ÙØ±Ø¯Û Ø¨Ùد ک٠ب٠جرگ٠٠سÛØ Ù Ûازد٠شاگرد دÛگرش درآ٠د٠بÙد ٠با Ù¾ÛÙستÙØ ÙÙر سÛزدÙ٠بÙد ک٠٠سÛØ Ú¯Ø±Ùتار Ù Ù Øاک٠٠٠٠صÙÙب Ø´Ø¯Ø Ø¹ÛسÙÛا٠عدد سÛزد٠را Ø´Ù٠٠بدشگÙÙ Ù ÛâداÙÙد.
در ز٠ا٠ØÚ©Ù٠ت صÙÙÛا٠ÙÙÙØ° ÙرÙÙÚ¯ ارÙپاÛÛ Ø¨Ø§Ø¹Ø« شد ک٠عدد Û±Û³ را ÙØس بداÙÙد. اÙبت٠ÙÙÙز Ù٠با Ù¾ÛشرÙتâÙØ§Û Ø¹ÙÙ Û Ù ÙÙâØ¢ÙØ±Û Ù¾ÛشرÙت٠ارÙÙ¾Ø§Ø Ø§Û٠خراÙات ع٠ÛÙا٠در د٠بسÛØ§Ø±Û Ø§Ø² ارÙپاÛÛا٠ÙجÙد دارد ک٠در Ù ÙاÛس٠با خراÙات شرÙÛØ Ø´Ù Ø§Ø±Ú¯Ø§Ù Ø¢ÙâÙا Ú©Ù ÙÛست ٠٠ثاÙâÙØ§Û Ø¨Ø³Ûار دÛÚ¯Ø±Û Ù Ø§ÙÙد «داشت٠رÙØ²Û Ø¨Ø¯ با دÛد٠گربÙâÛ Ø³ÛاÙâرÙÚ¯Â»Ø Â«Ø§Øت٠ا٠رÙÛØ¯Ø§Ø¯Û Ø´Ù٠پس از رد شد٠از زÛر Ùردبا٠» Ûا «شÙ٠بÙد٠گذاشت٠کÙÛد خاÙ٠رÙÛ Ù Ûز آشپزخاÙÙÂ»Ø Â«Ø®ÙØ´âشاÙØ³Û Ø¢Ùرد٠Ùع٠اسب» ٠بسÛØ§Ø±Û Ù Ùارد خراÙÛ Ø¯Ûگر Ú©Ù Ø®ÙشبختاÙ٠تاکÙÙÙ Ùارد ÙرÙÙÚ¯ ٠ا ÙشدÙâاÙد Ù Ø¨Ø±Ø§Û Ù Ø§ Ø®ÙدÙâØ¢Ùر ÙستÙد.
ا٠ا تÙÙا ÚÛØ²Û Ú©Ù Ø¯Ø± ÙرÙÙÚ¯ اÛراÙÛ Ù ÛâتÙاÙÛ٠دربارÙâÛ Ø¹Ø¯Ø¯ سÛزد٠پÛدا Ú©ÙÛÙ Ø Â«Ø¨Ø¯ÙÙÙ» بÙد٠عدد Û±Û³ ب٠خاطر خاصÛت بخشâÙاپذÛØ±Û Ø¢Ù Ø§Ø³Øª.(اÛÙ Ø®Ùد ÙشاÙÙâØ§Û Ø§Ø² داÙØ´ باÙØ§Û Ø§ÛراÙÛا٠از رÛØ§Ø¶Û Ù Ø¨ÙâکارگÛØ±Û Ø¢Ù Ø¯Ø± زÙØ¯Ú¯Û Ø±Ùز٠ر٠است).
ا٠ا ÙÙØªÛ Ø¯Ø±Ø¨Ø§Ø±ÙâÛ ÙÛÚ©ÙÛÛ Ù ÙرخÙØ¯Ú¯Û Ø§Û٠رÙز بÛشتر دÙت Ù ÛâÚ©ÙÛÙ Ù Ùابع ٠عÙÙ٠٠٠ستÙد با سÙاب٠تارÛØ®Û Ø²ÛØ§Ø¯Û Ø±Ø§ Ù ÛâÛابÛÙ . Ù٠اÙâØ·Ùر Ú©Ù Ú¯Ùت٠شد سÛزدÙÙ ÙرÙردÛÙ (سÛزد٠بدر) ٠ا٠ک٠تÛر رÙز Ùا٠دارد ٠٠تعÙ٠ب٠Ùرشت٠Ûا ا٠شاسپÙد Ûا اÛزد سپÙد (Ù Ùدس) ٠بزرگÙØ§Ø±Û Ø§Ø³Øª ک٠در ٠تÙÙ Ù¾ÙÙÙÛ Ù Ø¯Ø± اÙستا تÛشتر Ùا٠دارد ٠جش٠بزرگ تÛر رÙز از تÛر٠ا٠ک٠جش٠تÛرگا٠است ب٠Ùا٠ا٠٠Ûâباشد.